نقد و بررسی فیلم To Rome with Love (به سوی رم با عشق)

کارگردان :Woody Allen 

نویسنده : Woody Allen

بازیگران: Woody Allen, Penélope Cruz ,Jesse Eisenberg

خلاصه داستان :

داستان درباره تعدادی توریست، جهانگرد، ایتالیایی و ... در شهر رم ایتالیا است که در دام عشق گرفتار شده و یا با ماجراهایی هیجان انگیز روبرو می شوند.

«وودی آلن» به لحاظ هنری و مالی در توقفگاه های سیاحتی اروپایی خود در لندن، بارسلونا و پاریس به موفقیت دست یافت اما در «به سوی رم با عشق»، چهره ای مملو از زبان بازی به خود گرفته است. این فیلم به دلیل ادا و اطوار درآوردن ها و وول خوردن های بدش، نوعی گردش سیاحتی فوق العاده پرتجمل در میان شهری لایزال است كه گویی دربان هتل اكسلسوار آن را چیدمان كرده باشد. این تولید سونی پیكچرز كلاسیكز با استفاده از لطیفه های تكراری و موتیف های آشنا از فیلم های متعدد پیشین آلن، كه همگی آنها بار نخست كه به كار برده شده بودند بهتر جلوه می كردند، شاید در وهله اول از حسن شهرتی بهره برده باشد كه فیلم «نیمه شب در پاریس» در سال گذشته به وجود آورده بود- پرفروش ترین فیلم آلن تاكنون- اما حرف های دهان به دهان، انتظارات امیدوار كننده را در نطفه خفه می كند. از 20آوریل در ایتالیا فقط در نسخه هایی به زبان ایتالیایی این فیلم اكران شده است و نسخه زبان انگلیسی اش در جشنواره فیلم لس آنجلس به نمایش درآمد و اكران محدود آن از 22 ژوئن (دوم تیرماه) آغاز شد.

با وجود همه مسایل، مایه تسكین است وقتی آدم درمی یابد كه تولید بعدی آلن در نیویورك و سن فرانسیسكو فیلمبرداری خواهد شد. به نظر می رسد كه او عجالتا دست از اروپا برداشته است. اگرچه شخصیتی كه او در اینجا تصویر می كند یك كارگردان بی تفاوت بازنشسته اپراست كه به كشف یك تِنور درخشان نایل می شود، اما آلن نویسنده-كارگردان این بار خود را به كرگوشی زده، تا حدی كه درنمی یابد شیرین زبانی های بدون وقفه شخصیت های كمتر جذاب تقریبا هیچ گاه خوب از كار در نمی آیند.

چهار داستان جداگانه كه هرگز رابطه ای درونی با هم برقرار نمی كنند، اگرچه به هم برش می خورند_این انتظار كه با نوعی جمع بندی نهایی و بزرگ فلینی وار روبه رو خواهد شد را در ادامه بی اساس جلوه می دهند. اما مایه تعجب است نویسنده قابلی مانند آلن حتی به خود زحمت نمی دهد تا وحدت زمان را رعایت كند؛ داستان آن زوج، گویا در یك روز رخ می دهد، در حالی كه به نظر می رسد داستان های دیگر در طی هفته های متمادی یا طولانی تر رخ می دهند.

این واقعیت كه آلن -كه پس از فیلم «خبر داغ» در 2006 نخستین بار است در فیلمش بازی می كند- نقش یك كارگردان اپرا را ایفا می كند چندان دور از ذهن و بعید نیست، زیرا خود آلن اپرای یك پرده ای پوچینی با عنوان Gianni Schicchi را چهار سال پیش در اپرای لس آنجلس بر صحنه برده بود؛ اجرایی خوب، كه باید از او تشكر كرد. اگرچه، این شخصیت جری او همان آلن كوچ كلاسیك است، كه با همسرش، فیلیس (جودی دیویس)، به رم وارد می شود، تا شوهر آتیه دار و ثروتمند دخترش، هِیلی (الیسن پیل) را ملاقات كند اما فقط می تواند درباره كمونیست ها، اصناف و اغتشاش خطوط هوایی شكوه و شكایت كند و بس.

همچنین از دیگر بازدیدكنندگان شهر می توان از جان (الك بالدوین) معمار نام برد كه با مرد جوانی با نام جك (جسی ایزنبرگ) برخورد می كند كه در همان محله تراستور زندگی می كند كه او در 20 سالگی در آنجا ساكن بوده است. جان همراه با جك به آپارتمانش می رود و در آنجا دوست جذاب جك، سالی (گرتا گرویگ)، را ملاقات می كند و خبر ورود عن قریب دوست صمیمی و مهم سالی با نام مونیكا (آلن پیج) را می شنود؛ مونیكا یك هنرپیشه لس آنجلسی است كه بی درنگ پیرمرد او را با عنوان «یك شبه روشنفكر خودخواه» به صلابه می كشد.

مونیكا، بانویی جوان كه در همان اولین دقایق ملاقات آدم ها برای بار اول، بی پروا حرف می زند به شكل نسنجیده ای از طریق سالی با جك همراه می شود، آن هم جكی كه سریعا دلزده می شود. جك ناگهان درمی یابد كه جان مسن تر اما فرزانه تر دور و بر او می پلكد، اما دور از چشم دیگران، به عنوان پیر ریشخندكننده و همیشه حاضر و مهیا برای نقد حماقت های عاشقانه جك عمل می كند. بالدوین به خوبی در این نقش آدم ریشخندكننده، جا افتاده اما متاسفانه آلن پیش ترها این نوع شخصیت ها را صدها بار بهتر می نوشت؛ وقتی كه از همفری بوگارت در نقش پیر رمانتیك خودش در «دوباره بزن، سام» استفاده می كرد.

با وجود هشدارها و دوراندیشی های خردمندانه جان، جك اجازه می دهد تا مونیكا، رگ خواب او را به دست بیاورد؛ در خطی داستانی كه دست كم اندكی بیش از دیگر داستان ها جذابیت دارد و -با پیچیدگی بیشتر- می توانست موضوع فیلمی خاص باشد. با اینكه این داستان از چیزهای دست دوم درست شده، اما باز هم این تكلمه را باید بر دیگر داستان ها ترجیح داد؛ داستان هایی كه همه از سر و سرهای طنز تك بعدی تشكیل شده اند.

جری، خواننده با ابهت اپرا، در حین دوش گرفتن می شنود كه او از قضا پدر داماد آینده اش است. پس از اعتراضات مصرانه، جیانكارلو مامور كفن ودفن (خواننده تنور واقعی به نام فابیو آرمیلیاتو) سرانجام رضایت می دهد كه جری یك اجرای آزمایشی داشته باشد، كه به شكست می انجامد. چرا؟ چون او فقط می تواند به طرزی زیبا در حمام بخواند و بس. راه حل جری؟ نوعی نمایش «پالیاچی» را روی صحنه ببرد كه شخصیت اصلی آن همواره در حال دوش گرفتن است و این به تولید پیچیده ای منجر می شود كه در آن جیانكارلو كه به شكلی هنرمندانه با شیشه مات پوشانده شده، می تواند تمام ترانه هایش را در حالی كه دارد خود را می شوید بخواند. هرچند هم كه این ایده بد جلوه می كند، اما خواندنش بیشتر خنده دار است تا تجربه اش.

داستان دیگر فیلم بر یك آدم عادی و بدون هیچ گونه وجه مشخصی (روبه روتو بنینی) متمركز می شود كه به طرزی توجیه ناشدنی روزنامه نگارها، خبرنگاران تلویزیونی و عكاسان 24ساعته دنبالش هستند تا یكریز از او درباره اینكه صبحانه چه خورده و تمامی كارهای بی معنای روزمره اش بپرسند. عاقبت، وقتی او سرانجام تحت محاصره قرار گرفته، یك نفر به این نكته اشاره می كند كه «شما به خاطر معروفیت معروفید.» این نقد آلن بر سویه آزاردهنده شهرت است، اما شبیه نوعی پژواك ضعیف از «خاطرات استارداست» جلوه می كند.

طولانی ترین و نیز كاملااحمقانه ترین داستان فیلم، دردسرهای رمانتیك باورنكردنی را به تصویر می كشد كه تازه دامادان و نوعروسان دهاتی در یك جدایی، كه از روز حمله نرماندی نیز طولانی تر است، تجربه می كنند. وقتی میلی (الساندرا ماستروناردی) جذاب و به ظاهر معصوم به جست وجوی یك سالن آرایش از هتلش بیرون می آید، شوهر موذی طبقه متوسطی او، آنتونیو (الساندرو تیبری) بی درنگ به وسیله یك بدكاره به نام آنا (پنه لوپه كروز) مورد حمله قرار می گیرد كه او را اشتباه گرفته است.

وقتی خویشاوندان قدیمی و جنجالی آنتونیو به آنجا می رسند، آنتونیو به طرز احمقانه ای آن زن لباس قرمز را به عنوان همسرش معرفی می كند و این امر به همه جور لحظات خجالت آور منجر می شود، از جمله وقتی معلوم می شود كه تقریبا تك تك آن مردهای حاضر در یك مراسم جشن رویایی آنا را می شناسند. در این حین، میلی نمی تواند آرایشگر را پیدا كند اما وارد عالم سینمای رم می شود. این داستان از هر زاویه حتی به عنوان یك فارس (هجویه سبك) نیز باورنكردنی است.

در بیشتر بخش ها، شخصیت ها آنقدر احمق و چشم و گوش بسته اند كه حماقت هایشان را نمی بینند تا حتی در این بافتار فارس گونه به آن تن بدهند. بهترین امیدی كه هنرپیشه های بایسته حاضر در این فیلم می توانند داشته باشند این است كه مایه شرمساری نشوند كه فقط معدودی موفق به این كار می شوند. فیلمبرداری داریوش خنجی، آن شهر پیش تر زیبا را در رنگ مایه های سوزان و طلایی غرق می كند، اما حتی موسیقی منبع كه با ترانه معروف «وُلاره» آغاز می شود، در سطح معیارهای معمولی كارگردان نیست.

مترجم: وحیدالله موسوی

منبع: روزنامه شرق