سیدنی لومت که فیلم های مختلفی در ژانرهای متفاوت کارگردانی کرده و 4 بار نامزد دریافت جایزه اسکار شده است. به مناسبت زادروزش نگاهی به مرور درخشان ترین فیلم های داشته ایم.
دوازده مرد عصبانی
«۱۲ مرد عصبانی» فیلمی درام محصول سال ۱۹۵۷ آمریکاست که براساس داستان تلویزیونی به همین نام نوشته «رجینالد روز» ساخته شدهاست. فیلم به دلیل اینکه تنها از یک لوکیشن (دادگاه) در بیشتر طول استفاده کردهاست مورد توجه میباشد. با این که سراسر فیلم در یک اتاق میگذرد، اما تأثیر بصری آن خیرهکننده است .درحین فیلمبرداری سیدنی لومت به تدریج فاصله کانونی لنز دوربین را تغییر میداد و این تمهید باعث میشد که دورنما به شخصیتها نزدیکتر شده، حس قرار گرفتن آنها در تنگنا بیشتر به مخاطب منتقل شود. فیلمبرداری «دوازده مرد خشمگین» در مدت زمان کوتاه 21 روز به پایان رسیده و تمامی لوکیشنهای این فیلم در لوکیشن دادگاهی در نیویورک بوده است.
هنری فوندا از سوی اتحادیه هنرمندان آمریکا موظف به تهیه فیلم شد. بنابراین او علاوه بر بازیگری، تهیهکنندگی فیلم را هم برعهده گرفت. با این حال این کار در فیلم در همان بدو امر به حدی برای او غیرممکن و سخت مینمود که تصمیم گرفت دیگر اینکار را تکرار نکند.هنری فوندا به تماشای نقش خود در فیلم علاقهای نداشت و به همین دلیل تمام فیلم را بهطور کامل ندید. با اینحال او وقتی پس از تماشای بخشهایی از فیلم از اتاق نمایش خارج شد خطاب به لومت (کارگردان) گفت: «سیدنی، فیلم باشکوهی شده است!» همه تا سال 2003 گمان میکردند که تنها یک نسخه از فیلم در موزه رادیو و تلویزیون آمریکا موجود است، اما در سال 2003 نسخهی 16 میلیمتری دیگر از فیلم در کلکسیون «ساموئل لیبووتیز» یافت شد که آنهم به موزه منتقل شد. این فیلم در سال 1957برنده جایزه بهترین فیلم در اسکار شد.
*خلاصه داستان فیلم:
داستان فیلم دربارهٔ دوازده مرد در هیات منصفه یک دادگاه است که در زمان تنفس و قبل از اخذ رای نهایی دورهم جمع میشوند. همه اعضا معتقدند که مظنون گناهکار است. او یک پسر هجده ساله است که گمان میرود پدر خود را به قتل رسانده. یکی از اعضای هیات منصفه بهنام دیوید با رای گناهکاربودن موافق نیست و شکهایی دارد. باتوجه به اینکه تمام حقایق اثبات میکند فرد مظنون گناهکار است، اعضا کنجکاو میشوند که چگونه دیوید دراین مورد مشکوک است و او دلایل خود را توضیح میدهد. در نهایت هنری فوندا در نقش دیوید، با تلاش و تقلایی خستگیناپذیر در برابر تمام اعضای هیئت منصفه میایستد تا سرانجام آنها را قانع میکند که مردی بی گناه را به آغوش مرگ نفرستند.
قتل در قطار سریعالسیر شرق
این فیلم ماجرایی-جنایی که رنگی و 131 دقیقه است، در سال 1974 در انگلستان ساخته شد و در شش رشته نامزد اسکار بهترین بازیگر نقش زن مکمل برای اینگرید برگمن، بهترین بازیگر مرد برای آلبرت فینی، موسیقی، فیلمنامه اقتباسی، بهترین فیلمبرداری و بهترین طراحی لباس شد، اما تنها برگمن توانست جایزه اسکار را از آن خود کند.
بازیگران این فیلم اینگرید برگمن، آلبرت فینی، لورن باکال، مارتین بالسُم، ژاکلین بیست، ژان پی یر کاسل، شان کانری، جان گیلگود، وندی هیلر، آنتونی پرکینز، ونسا ردگریو، ریچل رابرتس، ریچارد وید مارک، مایکل یورک و کالین بلیکلی هستند.
« قتل در قطار سریعالسیر شرق» بر مبنای رمانی پرآوازه ساخته شد، از آگاتاکریستی که در زمان خودش با این اثر قصد داشت تغییری در فرمول ثابت داستان های جنایی، چند جنایت و یک قاتل بدهد، و برای نخستین بار فرمول یک جنایت و چند قاتل را تجربه کند.
*خلاصه داستان فیلم:
در شبی زمستانی در دهه ی 1930، گروهی از مسافران سوار قطار سریع السیر اروپا در استانبول می شوند. در آخرین لحظه ها «هرکول پوآرو» (فینی)، کارآگاه برجسته، نیز وارد قطار می شود. در نخستین روز، میلیونر امریکایی، «راچت» (ویدمارک) به «پوآرو» می گوید که زندگی اش در خطر است اما «پوآرو» پیشنهاد به عهده گرفتن وظیفه محافظت از او را رد می کند. صبح روز بعد جسد «راچت» در کوپه اش پیدا می شود..
بعد از ظهر روز سگی
بعدازظهر چله تابستان یا بعد از ظهر نحس (Dog Day Afternoon) در ایران با نام بعدازظهر سگی نیز شناخته میشود. فیلم داستان یک سرقت واقعی بانک در بروکلین در سال ۱۹۷۲ را روایت میکند. از بازیگران فیلم میتوان از آل پاچینو، جان کزال و کریس ساراندون نام برد. فیلم در زمان خود نامزد چند جایزه اسکار شد، و توانست جایزه بهترین فیلمنامه غیر اقتباسی را ببرد.
مدت زمان فیلم «بعد از ظهر سگی» کمی بیشتر از یک فیلم سینمایی معمولی است و ممکن است فکر شود که سازندگان فیلم می توانستند صحنه های آغازین فیلم که مونتاژی از زندگی در نیویورک است را، حذف کنند. این برداشتهای ابتدایی از واقعیت گرفته شده و به عنوان بنیان فیلم استفاده شده است.
تقریبا تمام فیلم در داخل بانک و آرایشگاهی که آن طرف خیابان است به وقوع می پیوندد. آرایشگاهی که به ایستگاه فرماندهی پلیس و FBI تبدیل می شود.
فیلم بر مبنای داستانی واقعی از یک سرقت نافرجام بانکی در بروکلین آمریکا ساخته شد. فیلم «آژانس شیشهای» با بازی پرویز پرستویی و به کارگردانی ابراهیم حاتمیکیا، اقتباسی از فیلم پرتحرک لومت است.
از معروف ترین دیالوگ های فیلم دیالوگ آل پاچینوست: «اگه کسی بخواد منو بکشه، امیدوارم به خاطر نفرت از من این کارو بکنه نه به خاطر وظیفه اش!»
شبکه
پیتر فینچ در «شبکه» (1976) که به جرات تحسینشدهترین فیلم لومت است، نقش یک گوینده تلویزیون را بازی کرد و پس از مرگ برنده جایزه اسکار بهترین بازیگر مرد شد. در دوبله این فیلم در ایران نقش مجری را استاد ایرج ناظریان دوبله کرده که این نقش را بسیار هنرمندانه در ذهن تماشاگر ماندگارتر کرده است.
*خلاصه داستان فیلم:
در این فیلم مجری شبکه خبر (پیتر فینچ) به واسطه کم بیننده شدن مخاطبانش صادقانه اما مجنون وار در پخش مستقیم اعلام میکند که هفته بعد در جلوی دوربین اقدام به خود کشی خواهد کرد و حرفهایی برای مردم میزند که کاملا چند کیلومتر از خط قرمز فراتر است و سیاستها ایجاب میکنند او گشته شود اما مسئولان تصمیم میگیرن از جنون مجری استفاده مالی کرده و برایش شو های مختلف ترتیب دهند. مردم هم برایش کف میزنند و در جهل مرکبشان قرارا دارند و در آخر دولت تصمیم میگیرد او را ترور کند .
حکم
«حکم» نهمین فیلم سیدنی لومت در میان آثار اوست. لومت در ۱۹۸۳ با فیلم «حکم» با بازی پل نیومن بار دیگر به فضا و مکان دادگاه روی آورد و این فیلم نامزد پنج جایزه اسکار شد. فیلمنامه را دیوید ممت نوشت.
پل نیومن وکیل دائم الخمری است که با مبارزه در یک پرونده سهل انگاری و تقلب پزشکی به نفع خانواده مادر جوانی که به یک زندگی نباتی دچار شده است، زندگی خود را از نو می سازد.
------------------------------
منبع : سینما پرس