نقد و بررسی فیلم Chicken with plums (خورشت آلو با مرغ) / با بازی گلشیفته فراهانی

کارگردان : Vincent Paronnaud, Marjane Satrapi

نویسنده : Vincent Paronnaud, Marjane Satrapi

بازیگران:

گلشیفته فرهانی و

Mathieu Amalric, Edouard Baer

خلاصه داستان :

وقتی ویولن محبوب ناصر علی خان که یکی از بزرگترین موسیقیدانان عصر خود است، می شکند او تمام علاقه خود به ادامه زندگی را از دست می دهد و هیچ ساز دیگری را برای جایگزینی آن با ارزش نمی داند. او تصمیم می گیرد که به تختخواب برود و انتظار مرگ را بکشد.

«خورشت آلو با مرغ» یک داستان زندگی بزرگ و رمانتیک در مورد عشق، از دست دادن، حسرت و غمی است که می تواند توسط یک ویولن و نه تنها از طریق موسیقی آن بلکه به واسطه خود دستگاه ویولن، دوباره زنده شود. «خورشت آلو با مرغ» فیلمی مالیخولیایی و عجیب است درباره غم ناشی از فقدان که با کمدی لذت بخشی همراه شده است و واقع گرایی مناسب و نه زیاد از حدی به ترکیب آن افزوده شده. داستان فیلم در جایگاهی قرار دارد که حتی می تواند سناریویی برای یک اپرا باشد.

فیلم در تهران سال 1958 آغاز می شود. زمانی که شاه در ایران سکولار حکمرانی می کرد و هنوز بنیاد گرایی اسلامی در این کشور به روی کار نیامده بود. فیلم از دریچه سیاست وارد نشده است و در عین حال به مذهب هم کاری ندارد و فقط داستان خود را از چشمان روحانی یک استاد ویولنیست به نام ناصر علی خان روایت می کند. نقش ناصر علی توسط بازیگر نام آشنای فرانسوی متیو آمالریک ایفا می شود. احتمالاً بازی درخشان و پر معنای او در «زنگ شیرجه و پروانه» را به یاد می آورید. فیلم، آزادانه در زمانهای گذشته و حال رفت و آمد می کند تا شمایلی از خانواده متوسط ایرانی را به تصویر کشد و بعد هم یک ویولنیست معمولی را به تصویر می کشد که عشق بزرگ زندگی اش را میابد و او را از دست می دهد و همین باعث ایجاد غمی می شود که از او یک استاد بزرگ می سازد.

«خورشت آلو با مرغ» در استودیو هایی در برلین فیلمبرداری شده است که در آن یک تهران آشنا و صمیمی نشان داده می شود که گاهی هم با انیمیشن ترکیب شده است. ترکیب بازیگران فوق العاده است. ماریا دو مودرو در نقش فرنگیس زنی که خانواده اش او را به ازدواج با ناصر علی مجبور می کنند و گلشیفته فراهانی در نقش ایران، دختر ساعت ساز و عشق زندگی ناصر علی. ادوراد بیر در نقش عزرائیل، فرشته مرگ به عنوان راوی داستان است و شیارا مستروانی در نقش لیلی، فرزند ناصر علی در بزرگسالی اش است.

داستان، روایتگر یک رمانس بی محابا است که در عمق احساسات فیلم کنکاش می کند و ناصر علی را در حالی نشان می دهد که در مجالی کوتاه خلسه ناشی از عشق را تجربه می کند و بعد با از دست دادن آن به یک افسردگی همیشگی دچار می شود که او را به تختخواب و مرگ رهنمون می کند. بعضی از اتفاقاتی که باعث رسیدن ناصر علی به این درجه از افسردگی می شوند به ما نشان داده می شود، با این حال در فیلم هیچ آدم بدی وجود ندارد؛ به جز پدر ایران( سرژه آوودیکیانه) که با خشونت درخواست ازدواج ویولنیست با دخترش را رد می کند. اما دختر چطور توانست ناصر علی را پس بزند؟ چطور بعد از گذشت 20 سال توانست بگوید که اصلاً از ناصر چیزی در خاطرش نیست؟ سکانس پایانی بسیار ناامیدانه و غم انگیز است. همسر ناصر علی هم به خاطر شکستن ویولن قیمتی و باارزشی که از طرف استاد همسرش (دیدیه فلاماند) به او داده شده، سرزنش می شود. او به عنوان یک زن بدذات جیغ جیغو نشان داده می شود و بعدها او هم عمق احساسات خود را نسبت به عشق خود ابراز می کند و این احساسات وقتی نشان داده می شود که غذای محبوب همسرش یعنی خورشت آلو را هنگام مرگ به بسترش میاورد.

فیلم با همکاری مشترک مرجان ساتراپی و وینسنت پاروناد ساخته و نوشته شده است. ساتراپی همان کسی است که در سال 2008 به خاطر فیلم اوتوبیوگرافی و گرافیکی خود به نام پرسپولیس نامزد جایزه اسکار شد. او در این فیلم با استفاده از اکشن زنده و داستانی که باز هم اقتباسی دیگر از رمان مصور خودش است، در سبک فیلمسازی خود، خیلی بیشتر از انیمیشن آزادی عمل داشته. یکی از شاخصه ها و نقاط قوت فیلم، تصویری است که از ایرانی نشان می دهد که با مغازه های کوچک بسیار گران قیمت و پیران و دانشمندان با ارزشی پر شده است و هنوز به سرنوشت آینده یا گذشته خود (تصمیم با شماست) دچار نشده است.

مترجم: شبنم سیدمجیدی

منبع: سایت نقد فارسی